Wystawa | Ucisk i walka o wolność | Wojna i okupacja | Konflikty i zbliżenie
Agresja
| Praca przymusowa
| Kolonizacja, wypędzenie, eksteminnacja
Ludobójstwo
| Opór i walka o honor
Koniec wojny
| Wypędzenie Niemców
| Wypędzenie Polaków
Podobnie jak po 1939 roku również w kończącym wojnę 1945 roku i w okresie powojennym doszło w Europie Wschodniej i Południowej do masowych przymusowych przesiedleń. Dotknęły one Niemców i Polaków oraz przedstawicieli licznych innych narodowości.
Zimą 1944/45 wraz z posuwaniem się Armii Czerwonej rozpoczęła się ucieczka ludności z niemieckich terenów wschodnich. Po zakończeniu wojny część Brandenburgii i Prus Wschodnich oraz Śląsk i Pomorze podporządkowane zostały polskiej administracji. Podczas pierwszych wypędzeń w czerwcu/lipcu 1945 roku wielu Niemców musiało opuścić należące teraz do Polski miasta i wsie.
Na Konferencji Poczdamskiej państwa alianckie uzgodniły "przemieszczenie niemieckiej ludności" z terenów na wschód od Odry i Nysy "w uporządkowany sposób". Postanowienie państw alianckich zostało w ciągu następnych lat wprowadzone w życie przez Polskę. W sumie swoją ojczyznę musiało opuścić ponad osiem milionów Niemców, w tym około pięć milionów uciekinierów, którzy nie mogli wrócić na dawne tereny niemieckie. W trakcie ucieczki, wypędzeń i przymusowych wysiedleń straciły życie setki tysięcy osób.
